Cesarze rzymscy w X–XI wieku, znani również jako cesarze Świętego Cesarstwa Rzymskiego, byli władcami kontynuującymi tradycje cesarstwa zachodniorzymskiego, rządzącymi rozległym terytorium w Europie Środkowej i Zachodniej. Reprezentowali uniwersalistyczną ideę chrześcijańskiego imperium, co stawiało ich w roli rywali wobec niezależnych władców, takich jak Piastowie w Polsce. Władcy tacy jak Otto III, Henryk II czy Henryk III mieli znaczący wpływ na politykę w Europie i często wchodzili w konflikty z Polską.

Ich działania przeciw Polsce Piastów obejmowały zarówno dyplomację, jak i wojny. Otto III początkowo współpracował z Bolesławem Chrobrym, popierając go na Zjeździe Gnieźnieńskim w 1000 roku, jednak jego następcy zmienili kurs. Henryk II prowadził wojny z Polską w latach 1002–1018, próbując ograniczyć wpływy Chrobrego w Europie Środkowej. Konflikty te obejmowały najazdy, oblężenia oraz próby osłabienia Polski przez wspieranie wewnętrznych buntów i rywali do władzy.

Cesarze dążyli do podporządkowania Polski swojej zwierzchności, ale dzięki umiejętnej polityce Piastowie, zwłaszcza Bolesław Chrobry, utrzymali niezależność i wzmocnili swoją pozycję w regionie. W rezultacie relacje te były mieszanką rywalizacji i okazjonalnej współpracy, co wpłynęło na kształtowanie się wczesnośredniowiecznej Europy.